مقایسه سیلاب‌های اخیر ایران با سیلاب سال 2007 بریتانیا

سیدعلی چاوشیان
 مدیر مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری
 این روزها خیلی از مدیران و کارشناسان، رویدادهای سیل و آبگرفتگی اخیر ایران را با سیل های اتفاق افتاده در آمریکا یا ژاپن مقایسه و نتیجه گیری های دلخواه خودشان را می کنند. فارغ از این مقایسه های بعضا سیاسی، اگر علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه تهیه گزارش ملی سیلاب و سیاستگذاری و اقدامات متعاقب آن هستید، یکی از شبیه ترین وقایع به سیل اخیر ایران، سیلاب و آبگرفتگی جون و جولای 2007  (تابستان 1386) است که در بخش های وسیعی از بریتانیا به ویژه اسکاتلند، انگلیس و ولز اتفاق افتاد.
 سیل تابستان 1386 بریتانیا چه از نظر گستره زمانی و وقوع بارش های متعدد و نسبتا شدید در طول بیش از یک ماه و چه از نظرگستره مکانی و حتی از نظر حوادث و اتفاقات و امدادرسانی حین و بعد از سیل، مشابهت های زیادی با سیلاب های اخیر در چهار گوشه میهن عزیزمان دارد. البته بدیهی است که حتی سیلاب و آبگرفتگی در دو حوزه مجاور هم با شرایط اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی مشابه ، تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند ولی جنبه های مشابه متعددی بین سیلاب و آبگرفتگی های اخیر کشورمان و سیل تابستان سال 2007 بریتانیا در زمینه مدیریت شرایط سیلابی بین این دو رویداد از نظر نقش دولت، خسارت به تاسیسات زیربنایی، نقش رسانه ها، مشارکت نیروهای نظامی در عملیات امداد و نجات، مدیریت شرایط اضطراری و … وجود دارد.
 مجموع بارش دوره زمانی ماه می تا جولای سال 2007 این دوره را تبدیل به  پربارش ترین دوره زمانی می تا جولای در طول دوره آماری بارش بریتانیا کرد.  متوسط بارش ماه جون در سراسر بریتانیا حدود 140 میلی متر و دو برابر متوسط دراز مدت برآورد شد. بعضی مناطق بارش متوسط ماهانه را در طول 24 ساعت یا کمتر دریافت کردند. مقامات دولتی و نظامی عملیات امداد و نجات متعاقب سیل تابستان 1386 بریتانیا را بی سابقه و بزرگترین عملیات امداد و نجات بریتانیا در زمان صلح ارزیابی کردند.
  به فاصله کمتر از یک ماه بعد از وقوع سیلاب ها ، نخست وزیر وقت انگلیس (گوردن براون)، طی حکمی  کمیته مستقلی را مأمور تهیه گزارش ملی سیلاب کرد. مشابه همین کاری که دولت ایران هم قصد انجام دارد. گزارش ملی سیلاب بریتانیا به سرپرستی آقای مایکل پیت تهیه شد و در فصول مختلف به مواردی نظیر ارزیابی پیش بینی ها و هشدار سیل، دلایل تشدید خسارت به ساختمان ها، تاسیسات و ابنیه و مسیرهای دسترسی، مشکلات تاسیسات زیربنایی به ویژه آب و برق، نقش رسانه ها و اطلاع رسانی و نقاط ضعف و قوت مدیریت بحران و عملیات امداد و نجات و بازسازی مقدماتی پرداخته است.
 شرح وظایف، متدولوژی و نحوه تدوین گزارش ملی سیلاب تابستان 2007 بریتانیا و در نهایت یافته های آن به عنوان یک تجربه قابل استفاده برای کمیته مستقلی است که در ایران تشکیل خواهد شد. همچنین قانون تهیه شده با استفاده از یافته های این گزارش می تواند به عنوان منبعی جهت تهیه گزارش ملی با هدف اصلاح رویه ها، قوانین و مقررات با توجه به شرایط بومی ایران استفاده شود.
 شیوه نگارش گزارش به صورت پاراگراف های منقطع شماره دار به نحوی که هر پاراگراف یک یافته، توصیه، فکت و سایر موارد را بدون استفاده از عبارات اضافه و به صورتی کاملا قابل ارجاع و مستقل بیان کند هم جالب است. شرح خدمات یا وظایف کمیته مستقل ملی در پیوست های انتهای گزارش صفحات 424 و 426 آورده شده است.
 در اينجا ضمن ارسال متن انگلیسی عمومی کوتاه از ویکی پدیا که سابقه اقدام نخست وزیر انگلیس را به صورت کلی بیان می کند، گزارش ملی سیلاب تابستان 2007 بریتانیا تهیه شده توسط آقای مایکل پیت به عنوان رئیس کمیته مستقل تهیه گزارش ملی و نیز “قانون جامع مدیریت سیل و آب” با استفاده از یافته های این گزارش ارسال می شود.
On 8 August 2007 Prime Minister announced that Sir Michael Pitt would chair an independent review of the response to the flooding. On 4 September of that year the Cabinet Office website launched a comments page to let people affected by the flooding contribute their experiences to the review.
Michael published his interim report on 17 December 2007. In April 2010 the government passed the Flood and Water Management Act 2010, which implemented many of Sir Michael Pitt’s recommendations.