خشکسالی پیامدهای متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دارد و این پیامدها وابسته به مدت زمان و شدت خشکسالی می باشند. اتفاق افتادن خشکسالی یک واقعه طبیعی است و مختص یک منطقه خاص یا رژیم آب و هوایی نیست و می تواند در شرایط آب و هوایی و جغرافیایی پدیدار شود. برخلاف سیل ها که در منطقه محدودی اتفاق می افتند، خشکسالی ها می توانند مناطق وسیعی را پوشش دهند و این عامل سبب باقی ماندن طولانی مدت و وسیع پیامدهای خشکسالی می شود. بنابراین، خشکسالی در مقایسه با سایر بلایای طبیعی جمعیت بیشتری را تحت اثر قرار می دهد. تجربه در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در زمینه مدیریت خشکسالی ثابت کرده است که در کنار سطح توسعه یافتگی، آثار و پیامدهای این پدیده، عمیق و قابل ملاحظه می باشند، حتی با داشتن ویژگی ها و طبیعت متفاوت. بدون شک، وقوع این پدیده یکی از موانع فرآیند توسعه یافتن در کشورها است. به دلیل اینکه پیامدهای این واقعه مدت زمان زیادی باقی می ماند، کشورها و مردمی که تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته اند بالاجبار نه تنها در طول وقوع خشکسالی بلکه بعد از آن نیز به شدت رنج می برند.
یقینا، دفعات تکرار، شدت، مدت زمان، پوشش مکانی و جغرافیایی در آینده به دلیل تغییر اقلیم/متغیر بودن پیامدها ابعاد بزرگتری خواهند داشت. بنابراین، انفاق افتادن خشکسالی در هر منطقه ای، ممکن است پیامدهای جهانی ایجاد نماید. پیامد خشکالی بر روی امنیت آبی و امنیت غذایی غیر قابل اغماض می باشد.
وجود یک حرکت جهانی ارتقاء یافته و جهت دهی شده برای رو به رو شدن و مقابله با چالش های طبیعی مربوط به فجایع آبی، بخصوص خشکسالی مورد نیاز است. از طریق اقدامات سیستماتیک که در این پروپوزال آورده شده اند، یک چارچوب به منظور متمرکز نمودن تلاش های دولت ها و سازمان های غیر دولتی ایجاد شود و به طبع آن یک برنامه عملیاتی موثر و جهت دهی شده برای مدیریت خشکسالی را می توان آماده و اجرا نمود. با تحرک بخشی به خواسته های سیاسی و منابع موجود، این برنامه ابتکار عمل جدید می تواند ابزار موثری به منظور پیشبینی و فراهم نمودن آمادگی، برنامه های کاهش آثار و استراتژی های سازگاری در مقیاس جهانی باشد.
معرفی یک برنامه ابتکار عمل اختصاصی تحت عنوان “برنامه ابتکارعمل بین المللی خشکسالی” (IDI) می تواند یک نقطه آغاز و نیروی محرکه برای این حرکت جهانی باشد. در این پروپوزال، اهداف و چارچوب تاسیس چنین برنامه ابتکار عملی با پیشبینی بحث های آینده توسط کارشناسان و ذینفعان مرتبط آورده شده است. این مقاله مفهومی توسط مشارکت دادن نظرات نمایندگان و متخصصان آب از IHP، کمیته های ملی افغانستان، ایران، ژاپن، کویت، مالزی، عمان، پاکستان، و تاجیکستان در یک نشست که در تاریخ 27ام و 28ام ماه July سال 2009 در تهران برگزار گردید توسعه داده شده است. این برنامه ابتکار عمل همچنین توسط مراکز نوع دوم یونسکو ICHARM و RCUWM نیز حمایت می شود.
اهداف ابتکار بین المللی خشکسالی (IDI) به شرح زیر هستند:
- توسعه روش تحقیقق برای آماده سازی و نوشتن سیاست ها و استراتژی های مربوط به سازگاری با خشکسالی، کاهش آثار خشکسالی، مدیریت خشکسالی و تشویق دخالت آنها در برنامه های عملیاتی ملی
- تسریع در تحقیق و انتشار استراتژی های عملیاتی به منظور حداقل نمودن پیامدهای خشکسالی برای پوشش وضعیت های اضطراری
- تعریف نقش ذینفعان در مبحث خشکسالی
- ساختن یک ساز و کار جامع برای دولت ها، آژانس های UN، و سازمان های غیر دولتی (NGOs) که همکاری های مدیریت خشکسالی را ارتقاء می دهند
- تسریع در ساختن سیستم هشدار خشکسالی جهانی و نظرات بر خشکسالی جهانی
- توسعه روش تحقیق برای ارزیابی آسیب ها و پیامدهای بلند مدت خشکسالی، که شامل کشمکش های زیست محیطی می شود